Rritja e nivelit te detit rrezikon te zhduke shume ishuj

Ishujt e ulët tropikalë mund të jenë të pabanueshme brenda 30 viteve për shkak të nivelit në rritje të detit dhe përmbytjeve me valë.

Ekspertët paralajmërojnë se rezervat e ujërave në ishuj e oqeanit e Paqësorit dhe Indisë do të dëmtohen mjaft nga ndryshimet klimatike, saqë shumë prej tyre nuk do të mund të vizitohen nga njerëzit. Shkencëtarët parashikojnë se një pikë kthese do të arrihet në mes të këtij shekulli kur uji nëntokësor i përshtatshëm për pije do të zhduket plotësisht.

Ishujt, duke përfshirë destinacionet e pushimeve të parajsës si Sejshelli dhe Maldivet, mund të preken shumë shpejt duke nisur që nga viti 2030, thonë ata. Hulumtuesit nga Studimi Gjeologjik i SHBA (USGS) dhe Universiteti i Hawaii në Manao u përqëndruan në ishullin Roi-Namur në gjirin Kwajalein në Republikën e Ishujve Marshall për studimin e tyre, që u zhvillua nga nëntori 2013 deri në maj 2015. 

Burimi primar i ujërave të ëmbla për ishujt e populluar është shiu që zhytet në tokë dhe mbetet aty si një shtresë e ujërave të reja nëntokësore që lundron në majë të ujërave të kripur të detit. Ekspertët përdorën një sërë skenarësh të ndryshimeve klimatike për të projektuar ndikimin e rritjes së nivelit të detit dhe përmbytjeve të nxitura nga vala në këtë zonë.

Shkencëtarët parashikojnë se, bazuar në normat aktuale të emetimit të gazrave serrë, rritja e nivelit të ujit do të jetë një dukuri vjetore në shumicën e ishujve nga mesi i shekullit 21. Humbja rezultuese e ujërave nëntokësore të pijshëm do ta bëjë banimin njerëzor të vështirë në shumicën e vendeve duke filluar nga viti 2030 deri në vitin 2060, thonë ata. Kjo ka të ngjarë të kërkojë zhvendosjen e banorëve të ishullit ose investime të konsiderueshme financiare në infrastrukturë të re, paralajmërojnë studiuesit.

Republika e Ishujve Marshall ka më shumë se 1.100 ishuj të ulët dhe është shtëpia e qindra mijëra njerëzve. Nivelet e detit po rriten, me normat më të larta në tropikët, ku gjenden mijëra ishuj të koraleve të ulëta. Hulumtuesit thanë se gjetjet e reja kanë rëndësi jo vetëm për Ishujt Marshall, por edhe për ata në Caroline, Cook, Gilbert, Line, Society dhe Ishujt Spratly, si dhe Maldivet, Seychelles dhe Ishujt Hawaii.

Më të lexuarat