Shkencetaret zbulojne burimin e semundjeve

Shkencëtarët e Harvardit bazuar mbi të dhënat e 35 milionë amerikanëve zbuluan se cilat sëmundje janë të nxitura nga gjenetika dhe cilat janë të ndikuara nga mjedisi. 

Në përgjithësi, shumica e sëmundjeve janë rezultat i ndërveprimit të këtyre dy komponentëve. Mjedisi mund të ndryshojë se si gjenet shprehin veten dhe gjenet mund të ndikojnë në mënyrën sesi organet tona i përgjigjen mjedisit. Por ekziston një ndryshim i gjerë në këtë ndërveprim të bazuar në sëmundje, dhe shkencëtarët e Harvardit synojnë të theksojnë faktorët që kanë efektin më të madh për sëmundjet. 

Studimi i ri zbuloi se çështjet kognitive ishin më të lidhura ngushtë me kodin gjenetik, ndërsa sëmundjet e syrit janë më të ndikuara nga mjedisi. Për më shumë se 6,000 çrregullime të trashëguara gjenetikisht ekziston një shkak dhe efekt i qartë: një pjesë e kodit gjenetik që mungon. Hartimi i gjenomit ishte një arritje monumentale, por ajo tregon vetëm një pjesë të studimit. Njerëzit dhe të gjitha kafshët, janë shumë më tepër sesa shuma e ADN-së tonë. ADN-ja e secilit person është unike, dhe mjediset e tyre janë edhe më unike, si dhe vazhdimisht të zhvendosura. 

Hulumtuesit në Harvard mblodhën të dhëna për 45 milionë njerëz përmes një baze të të dhënave të sigurimeve. Ata krahasuan të dhënat gjenetike, si dhe statistikat diagnostifikuese dhe vitale mjekësore tek kodet zip të subjekteve, të cilat i lejonin ata të hamendësonin ndikimet mjedisore si gjendja socio-ekonomike. 56,000 binjakë të përfshirë në studimin e tyre ofruan disa nga pikat më të rëndësishme të të dhënave. Në asnjë mënyrë ky studim nuk e zgjidh problemin e ndërlikuar të asaj që është natyra dhe mënyra e të ushqyerit, por ajo hedh dritë mbi një gamë të gjerë të faktorëve të rrezikut të sëmundjes. Pothuajse 40 për qind e sëmundjeve të hulumtimeve të ekzaminuara, përfshirë çrregullimet musculoskeletal, sy, respiratorë dhe riprodhues, ndër të tjera, kishin një komponent gjenetik. 

Gjenetika kishte pak të bëjë me zhvillimin e çrregullimeve të syve. Në anën tjetër, 27 nga 42 sëmundjet e syrit ishin të shtyrë nga mjedisi. Sëmundjet e indeve lidhëse, të tilla si artriti reumatoid, ishin më pak të ndikuara nga ADN, ndërsa çrregullimet riprodhuese ishin më pak të prekur nga mjedisi i një personi. Në përgjithësi, faktorët e mjedisit ishin parashikues më të dobët të sëmundjeve sesa gjenetika, sipas të dhënave mbi  binjakët. Por rezultatet e studimit treguan gjithashtu se ndryshimet klimatike tashmë kanë dhe do të vazhdojnë të kenë efekte dramatike në shëndetin tonë.

Më të lexuarat