Permiresohet klima e biznesit per investitoret e huaj, problem fuqia punetore

Investitorët e huaj e vlerësojnë në përmirësim mjedisin e të bërit biznes në Shqipëri, me një rritje prej 6 pikësh krahasuar me 2022, sipas anketës së fundit.

 

Pavarësisht rritjes, FIAA thekson se treguesi mbetet ende nën mesataren. Megjithatë, ka optimizëm kur shikohen pritshmëritë e tyre për të bërë biznes në vend, duke shënuar 52 pikë nga 100, me një rritje sërish prej 8 pikësh, krahasuar me vitin 2022 (44 pikë).

 

Anketa u zhvillua gjatë periudhës gusht – shtator 2023 në rrjetin e anëtarëve të FIAA dhe investitorëve të huaj në vend.

 

Të anketuarit kryesorë të këtij sondazhi ishin bizneset e huaja të rëndësishme në Shqipëri në sektorët e teknologjive të informacionit dhe komunikimit, industrive të rënda dhe minierave, energjisë dhe mjedisit, shërbimeve financiare, tregtisë, logjistikës, turizmit, shërbimeve konsulente etj.

 

Në situatën makroekonomike globale dhe kombëtare, investitorët e huaj konsiderojnë “zhvlerësimin aktual të euros dhe ndikimin e saj në biznesin e tyre”, si dhe “ndikimin e normës së lartë aktuale të inflacionit” si dy çështjet më të rënda me ndikim në biznesin e tyre.

 

Gjetjet e anketës u prezantuan në prani të Ministrit të Financave dhe Ekonomisë, z. Ervin Mete dhe Ministres së Shtetit për Sipërmarrjen dhe Klimën e Biznesit, znj. Delina Ibrahimaj, së bashku me të ftuar të tjerë të shquar dhe përfaqësues diplomatikë në Shqipëri.

 

Mete: Po hartohet një kuader i ri ligjor i unifikuar për investimet

Ministri i Financave dhe Ekonomisë, z. Ervin Mete, vlerësoi anketimin e realizuar nga FIAA, i cili vëren përmirësim të ndjeshëm në vlerësimin e përgjithshëm të klimës së të bërit biznes dhe pritshmëritë për përmirësim të mëtejshëm.

 

“Përmirësimi i një sërë treguesve të anketimit, si ato që kanë të bëjnë me marrëdhëniet me administratën tatimore e doganore, nivelin e transparencës, konkurrencën, si edhe nivelin e burokracisë me të cilën përballen bizneset, dëshmojnë se kemi pasur rezultate pozitive në këtë drejtim”, tha z. Mete, ndërsa pohoi se mbeten ende hapësira për përmirësim të mëtejshëm.

 

Kohët e fundit qeveria ka ndërmarrë një sërë ndryshimesh ligjore për përafrimin e legjislacionit tonë me atë të Bashkimit Europian.

 

Një kuadër i plotë ligjor dhe i përafruar me direktivat evropiane është një garanci më shumë për investitorët, pasi i ndihmon ata të jenë më të mbrojtur dhe të orientojnë siç duhet planet e tyre të investimeve.

 

Në këtë drejtim, Ministri informoi se po punohet për hartimin e një kuadri të ri ligjor të unifikuar për investimet, i cili synon ta bëjë Shqipërinë akoma edhe më tërheqëse për investitorët e huaj, duke stimuluar investimet në përgjithësi dhe investimet në sektorët prioritarë.

 

Rezultatet, tregu i punës më problematiku

Kur shikohen faktorët e brendshëm, vërehet një përmirësim i përgjithshëm për të gjithë faktorët e vlerësuar në krahasim me anketën e vitit 2022.

 

“Niveli i rendit dhe sigurisë i nevojshëm për biznesin e tyre” është treguesi me performancë më të mirë me 63 pikë nga 100, në një shkallë ku 100 pikë është niveli optimal i performancës (jo problem) dhe 0 pikë është kufiri negativ (i rëndë problem).

 

Ndikimi i “klimës politike shqiptare” në aktivitetet e biznesit të investitorëve të huaj në vend është përmirësuar gjithashtu me 14 pikë, duke shënuar 56 nga 100, në ndryshim nga 42 në vitin 2022.

 

Treguesi më probkematik ishte tregu I punës dhe gjetja e fuqisë punëtore të kualifikuar. Investitorët e huaj e kanë vlerësuar aksesin e tyre në fuqinë punëtore të kualifikuar/të kualifikuar vendase dhe ndikimin e saj në biznesin e tyre me 31 pikë nga 100 në shkallën e performancës, me një rënie prej 7 pikësh. , krahasuar me vitin 2022 (38 pikë).

 

Në mënyrë të ngjashme, nivelet e kualifikimit të punonjësve më të rinj kanë rënë gjithashtu, duke shënuar 41 pikë nga 100. Treguesit e tjerë janë të gjithë me përmirësim.

 

Indikatorët që historikisht kanë qenë më problematikë si si “Niveli i transparencës në procedurat qeveritare”, “niveli i burokracisë me të cilin përballet biznesi”, niveli i “Zbatimit të ligjeve dhe rregulloreve në biznes”

 

si dhe “Sistemi gjyqësor shqiptar dhe ndikimi i tij në biznesi” janë përmirësuar me të paktën 5 e deri në 10 pikë, krahasuar me vrojtimin e 2022-shit, por ende nën vijën mesatare të performancës.

 

Dimensionet e vlerësuara të furnizimit me energji dhe sigurisë gjithashtu tejkalojnë linjën mesatare të performancës, me investitorët e huaj që vlerësojnë furnizimin e përgjithshëm me energji dhe ndikimin në biznesin e tyre në 62 pikë, nga 100.

 

Përmirësime vërehen edhe gjatë vlerësimit të inputit të investitorëve të huaj në sistemin tatimor në vend. “Përgjegjshmëria/funksionaliteti i sistemit të taksave elektronike dhe ndikimi i tij në biznes” rezulton si treguesi me performancë më të mirë me 68 pikë nga 100,

 

i ndjekur në linja të ngjashme (65 pikë në dallim nga 54 në 2022) nga “Përgjegjshmëria / funksionalitetin e Platformës Qendrore të Faturimit.

 

Investitorët e huaj vlerësojnë pozitivisht edhe “Procesin e rimbursimit të TVSH-së që u aplikua në biznesin e tyre vitin e kaluar” (65 pikë nga 100).

 

Vlen të theksohet se i vetmi dimension i shënuar nën vijën mesatare të performancës, është “Frekuenca e ndryshimeve të legjislacionit dhe praktikës tatimore dhe ndikimi i saj në biznes”, me 40 pikë nga 100, me një përmirësim të lehtë nga viti 2022. (36 pikë).

 

Një përmirësim i dukshëm nga ana tjetër vihet re te “Rëndësia dhe qartësia e vendimeve/interpretimeve të dhëna nga organet tatimore, me 51 pikë, por me një përmirësim prej 12 pikësh, krahasuar me 2022 (39 pikë).

 

Gjatë vlerësimit të marrëdhënieve të investitorëve të huaj me institucionet shqiptare, vihet re një klimë proaktive në këtë drejtim, me marrëdhënie me institucione si Drejtoria Doganore, Pushteti Vendor, Sistemi i Prokurimit Publik, duke shënuar mbi 70 pikë në shkallën e performancës.

 

Kapacitetet e institucioneve, si dhe niveli i ekspertizës së zyrtarëve publikë, edhe pse është sërish, pak mbi mesataren e performancës me 52 pikë, ka shënuar një përmirësim prej 8 pikësh, krahasuar me vitin 2022 (44 pikë nga 100).

 

Burimi: Monitor https://www.monitor.al/permireshet-klima-e-biznesit-per-investitoret-e-huaj-problem-gjetja-e-fuqise-punetore/

Më të lexuarat