Euro i afrohet 100 lekëve, kursi arrin nivelin më të lartë në 5 muaj
Euro ka vazhduar forcimin në kursin e këmbimit me lekun edhe ditën e mërkurë.
Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane u këmbye sot me 99.71 lekë, në rritje me pothuajse 1 lek krahasuar me ditën e martë. Ky është niveli më i lartë i kursit euro-lek që prej fillimit të shtatorit të vitit të kaluar.
Sipas agjentëve të tregut valutor, rritja e kursit të këmbimit të euros ka ardhur për shkak të kërkesave të larta për blerje nga disa banka të sektorit të këmbimit. Në përgjithësi, blerjet e valutës bëhen për të plotësuar nevojat e klientëve, por në raste të veçanta kur bankat duhej të blinin për llogari të tyre, si për të mbyllur pozicionet e hapura në valutë përtej niveleve të lejuara rregullatore, apo qoftë edhe në funksion të reduktuar të rrezikut të valutave.
Për shembull, në mars të këtij viti një bankë ndërkombëtare pagoi një dividend të vlerë të madhe nga një bankë solli rritje të fortë dhe afatshkurtër të kursit të këmbimit euros me lekun.
Ashtu siç ka ndodhur në mënyrë periodike në vitet e fundit, shtimi i kërkesës për euro sjell menjëherë një rritje të fortë të kursit të këmbimit të monedhës europiane. Kjo mund të shpjegohet me përmasat e vogla të tregut valutor në vend, që në këto raste duket se përshkëndet edhe nga një lloj paniku. Megjithatë, në të kaluarën këto rritje të kursit të euros kanë pasur një trajektore afatshkurtër dhe tregu është qetësuar në një horizont kohor disa ditor.
Leku në vitet e fundit është forcuar vazhdimisht në kursin e këmbimit me euron. Ky mbiçmim, sipas Bankës së Shqipërisë, i detyrohet përbërësve lidhur të pagesave, veçanërisht rritjes së prurjeve monetare nga turizmi dhe niveleve të larta të investimeve të huaja direkte, veçanërisht nga pasuritë të paluajtshme.
Nga ana tjetër, forcimi i lekut ka marrë një mbështetje shtesë edhe nga politika fiskale konservatore e ndjekur nga qeveria, me një balancë buxhetore të ekuilibruar ose me suficit për pjesën më të madhe të tre viteve të fundit.
Forcimi i lekut vlerësohet se ka ndihmuar në uljen e presioneve inflacioniste nga jashtë dhe ka qenë një faktor kryesor në tendencën rënëse të inflacionit në periudhën 2023-2024.
Nga ana tjetër, forcimi i lekut ka ndikuar negativisht sektorët eksportues të ekonomisë, me ndikim të ndjeshëm në aktivitetet e fasonerisë.
Një rritje e shpejtë e kursit të lekut mund të sjellë rreziqe të mëdha për ekonominë, siç nënvizoi raporti i fundit i Fondit Monetar Ndërkombëtar. Forcimi i euros do të shtonte presionet inflacioniste dhe do të krijonte vështirësi për huamarrësit me kredi në monedhën europiane dhe me të ardhura në lekë.
