BE planifikon rishikim rrënjësor të buxhetit, më shumë pushtet për kryeqytetet
Brukseli po përgatit një rishikim rrënjësor të buxhetit të ardhshëm të përbashkët të BE-së, duke zëvendësuar dhjetëra programe me fonde të bashkuara, që do t’u jepnin më shumë pushtet kryeqyteteve.
Plani bën thirrje për një buxhet më “ambicioz” në “madhësi dhe dizajn”, për të përmbushur kërkesat në rritje të shpenzimeve për mbrojtjen dhe shlyerjet e mëdha të borxhit.
Komisioni Europian vëren se nevoja për të shlyer kostot vetëm për bonot e epokës Covid do të arrinte në 30 miliardë euro në vit, ose 20 % të shpenzimeve vjetore të bllokut – një barrë financiare e paprecedentë, që do ta detyrojë BE-në të rimendojë kontributet e përgjithshme.
Çdo përpjekje për të rritur buxhetin e përgjithshëm ndoshta do të përballet me rezistencë të ashpër nga kontribuuesit më të mëdhenj neto në buxhet, si Gjermania dhe Holanda.
Në vend që të përcaktojë negociatat rreth kategorive të vjetra, komisioni tregoi se donte të revolucionarizonte strukturën e buxhetit, duke bashkuar më shumë se 50 programe shpenzimesh në tre fonde kryesore, që ofrojnë më shumë “fleksibilitet” për të përballuar sfidat e papritura.
Buxheti i BE-së financohet tradicionalisht nga kontributet kombëtare, që arrijnë në rreth 1 % të të ardhurave kombëtare bruto të BE-së. Afërsisht një e treta ndahet për subvencione bujqësore, një e treta tjetër për rajonet më pak të zhvilluara – përmes politikës së “kohezionit” – ndërsa pjesa e mbetur mbulon gjithçka tjetër, nga ndihma e huaj deri te pagat e stafit të BE-së.
Sipas buxhetit të thjeshtuar, komisioni do të binte dakord për një “plan të vetëm për çdo vend me reforma dhe investime kyçe”, duke përfshirë fondet rajonale dhe subvencionet bujqësore. Kjo në fakt do t’u jepte qeverive kombëtare më shumë liri veprimi në vendimmarrjen e projekteve, duke përfshirë disa që tradicionalisht janë rënë dakord në nivel të autoriteteve lokale me Brukselin.
Një “fond i dytë europian i konkurrencës” do të nxiste investimet në sektorët kyç dhe projektet e përbashkëta, ndërsa një fond “i rinovuar” për politikën e jashtme do të ishte më shumë në përputhje me interesat strategjike.
Këto dy fonde mund t’i mundësojnë BE-së të dedikojë një pjesë shumë më të madhe të buxhetit për projektet e mbrojtjes ndërkufitare, gjë që nuk ka qenë prioritet në buxhetet e kaluara të BE-së.
Ky lajm vjen përpara një propozimi zyrtar legjislativ për buxhetin – i njohur zyrtarisht si Korniza Financiare Shumëvjeçare – që pritet këtë verë. Të 27 vendet duhet të bien dakord për të, një proces që zgjati mbi dy vjet negociata për miratimin e të fundit.
Komisioni argumenton se mekanizmat ekzistues të shpërndarjes janë tepër burokratikë dhe të ngadaltë në miratimin e projekteve. Ndërsa BE-ja aktualisht është në gjysmë të ciklit të saj buxhetor shtatë-vjeçar, vetëm 6.4 % e fondeve rajonale janë shpenzuar deri më sot.
Siegfried Muresan, anëtar konservator i Parlamentit Europian i ngarkuar me negociatat e buxhetit, tha: “Ne duam një buxhet më të harmonizuar me prioritetet e reja të unionit, të cilat janë konkurrueshmëria dhe mbrojtja e BE-së.”/Monitor(https://monitor.al/be-planifikon-rishikim-rrenjesor-te-buxhetit-me-shume-pushtet-per-kryeqytetet/)
Më të lexuarat
