Rritja e pagave në Europë në 2024, rritje të forta në lindje, rënie në veri

Në vitin 2024, rritja reale e pagave ishte më e fortë në Europën Lindore. Midis 32 vendeve europiane, pagat pësuan rënie vetëm në katër prej tyre.

Pagat bruto vjetore u rritën në terma nominalë në pothuajse të 32 vendet e Bashkimit Europian në vitin 2024, me përjashtim të një rënieje shumë të lehtë në Finlandë. Megjithatë, kjo nuk e merr parasysh inflacionin. Kur u përshtatën për inflacionin e çmimeve të konsumit, pagat reale ranë pak në katër vende. Kjo tregon se ndikimi i rritjeve të pagave nominale zvogëlohet kur merret në konsideratë inflacioni.

Pra, cilat vende europiane patën rritjet dhe uljet më të mëdha të pagave reale në vitin 2024? Shifrat bazohen në një punonjës të vetëm pa fëmijë që fiton pagën mesatare, të shprehur në monedhën vendase,

Sipas raportit të OECD-së mbi Pagat Tatimore 2025 dhe të dhënave të Eurostat-it, midis vendeve të BE-së, Mbretërisë së Bashkuar, tre anëtarëve të EFTA-s dhe vendit kandidat Turqisë, Turqia dallohet si një përjashtim me një rritje 82.9% të pagave bruto nominale vjetore në vitin 2024 krahasuar me vitin 2023. Kjo rritje e ndjeshme është kryesisht e nxitur nga shkalla shumë e lartë e inflacionit të vendit 58.3%.

Turqia regjistroi rritjen më të lartë të pagave reale

Turqia kishte rritjen më të lartë të pagave reale para taksave, 15.5%. Nga ana tjetër, partitë opozitare dhe ish-kreu i TurkStat kanë pohuar se shifrat zyrtare të inflacionit janë manipuluar, duke sugjeruar se norma aktuale mund të jetë dukshëm më e lartë.

Rumania ndoqi Turqinë si në rritjen nominale (20.9%) ashtu edhe në atë reale të pagave (14.3%). Një normë më e ulët inflacioni 5.8% kontribuoi në rritjen më të fortë të pagave reale në Rumani.

Bullgaria renditet e treta në rritjen reale të pagave me 9.2%, e nxitur nga një rritje nominale e pagave 12% dhe një normë relativisht e ulët inflacioni 2.6%.

Rritja reale e pagave tejkalon 7% në tetë vende europiane

Përveç këtyre tre vendeve, rritja reale e pagave tejkaloi 7% edhe në pesë të tjera: Maltë (9%), Hungari (8.9%), Letoni (8.4%), Poloni (7.8%) dhe Lituani (7.2%).

Vendet e Europës Jugore regjistruan rritje modeste të pagave reale. Italia pati një rritje 2.7%, Greqia 1.7%, Spanja 1.9% dhe Qipro 2.1%. Këto shifra janë më të larta se ato në pjesën më të madhe të Europës Perëndimore. Megjithatë, mbeten shumë poshtë rritjes së fortë të vërejtur në Europën Lindore.

Italia pati rritjen më të lartë, Franca më të ulët midis ekonomive kryesore

Midis pesë ekonomive më të mëdha të Europës, Italia regjistroi rritjen më të lartë të pagave reale me 2.7%, e ndjekur nga Gjermania (2.2%) dhe Spanja (1.9%). Mbretëria e Bashkuar pati një rritje 1.6%, ndërsa Franca raportoi rritjen më të ulët prej vetëm 0.7%.

Fuqia blerëse pësoi rënie në katër vende

Katër vende regjistruan rritje negative të pagave reale. Kjo do të thotë, që pagat nuk ecën me ritmin e inflacionit, kështu që fuqia blerëse ra në këto vende.

Belgjika regjistroi rënien më të madhe të pagave reale me 1% në vitin 2024. Dy vende nordike—Finlanda (-0.9%) dhe Islanda (-0.7%)—gjithashtu patën rritje negative. Luksemburgu përjetoi një rënie të lehtë 0.4% të pagave reale krahasuar me vitin 2023.

Këto shifra tregojnë një rritje të fortë të pagave reale në Europën Lindore, ndërsa Europa Jugore dhe Qendrore përjetuan rritje më të moderuara. Vendet nordike dhe të Beneluksit regjistruan kryesisht rritje të pagave reale të sheshtë ose negative.

Vetëm Finlanda pati rënie të pagave nominale

Midis 32 vendeve, Finlanda ishte e vetmja ku pagat mesatare nominale ranë në vitin 2024—megjithëse vetëm pak, me vetëm 14 euro, nga 52,907 euro në 52,893 euro. Me inflacionin vjetor prej vetëm 0.9%, rënia e pagave reale që rezultoi ishte minimale.

Të gjitha këto ndryshime pasqyrojnë pagat para tatimit dhe taksave. Prandaj, çdo ndryshim në tatimin mbi të ardhurat personale ose në kontributet e sigurimeve shoqërore të punonjësve mund të ndikojë në fitimet neto.

Sipas raportit, në vitet 2022 dhe 2023, pagat reale kishin rënë në shumicën e vendeve të OECD-së, përfshirë Europën.

Normat më të larta të inflacionit në Europë: Turqia shumë përpara

Kur krahasohen normat e inflacionit në të gjithë Europën në vitin 2024, Turqia ishte një përjashtim i qartë me një normë jashtëzakonisht të lartë 58.3%. Asnjë vend tjetër nuk regjistroi inflacion mbi 6%. Këto shifra pasqyrojnë normën mesatare 12-mujore të ndryshimit, që nga dhjetori 2024, me disa të bazuara në vlerësimet e OECD-së./Monitor(https://monitor.al/rritja-e-pagave-ne-europe-ne-2024-rritje-te-forta-ne-lindje-renie-ne-veri/)

Më të lexuarat