Gjykata tregtare e SHBA shpall të paligjshme tarifat e Trump, por Apeli pezullon vendimin

Gjykata Federale e Apelit rikthen përkohësisht tarifat doganore të Trump pas vendimit bllokues të Gjykatës Ndërkombëtare të Tregtisë.

Një vendim i rëndësishëm i Gjykatës së Tregtisë Ndërkombëtare në Shtetet e Bashkuara ka shfuqizuar një pjesë të konsiderueshme të tarifave të vendosura gjatë administratës së ish-Presidentit Donald Trump, duke hapur një precedent të ri mbi kufijtë e pushtetit ekzekutiv në fushën e tregtisë ndërkombëtare.

Vendimi, i dhënë më 28 maj, e konsideron të paligjshëm përdorimin nga ana e ish-presidentit të Aktit për Fuqitë Ekonomike të Emergjencës Ndërkombëtare (IEEPA) për të vendosur tarifa të përgjithshme ndaj importeve të mallrave të huaja, përfshirë produkte të konsumit të përditshëm.

Gjykata vlerësoi se një veprim i tillë bie në kundërshtim me Kushtetutën e SHBA-së, pasi rregullimi i tregtisë ndërkombëtare është një kompetencë ekskluzive e Kongresit, jo e presidentit.

Padia ishte ngritur nga një grup prej pesë bizneseve të vogla prodhuese dhe një koalicion prej 12 shtetesh amerikane, të cilat argumentuan se tarifat e vendosura përmes urdhrave ekzekutivë të

Trump kishin shkaktuar kosto të mëdha ekonomike dhe dëme në zinxhirët e furnizimit. Gjykata urdhëroi rishikimin e politikës brenda 10 ditëve, megjithëse ekipi ligjor i Trump ka paralajmëruar apel të menjëhershëm ndaj vendimit.

Sipas Financial Times, vendimi nuk prek tarifat e vendosura mbi bazën e ligjeve të tjera, siç janë ato të aplikuara për çelikun dhe aluminin nën seksionin 232 të Aktit të Zgjerimit të Tregtisë, apo ato të bazuara në mbrojtjen e sigurisë kombëtare. Megjithatë, analistët vlerësojnë se ky vendim mund të kufizojë ndjeshëm hapësirën për ndërhyrje të njëanshme në tregti nga çdo president i ardhshëm.

Reagimet në tregje ishin pozitive. Indeksi S&P 500 dhe Dow Jones shënuan rritje të lehtë në mbyllje të ditës, ndërsa dollarit iu shtua vlera në raport me euron dhe jenin. Siç raportoi Reuters, analistët e Wall Street shohin në këtë vendim një sinjal të mirëpritur për stabilitet të shtuar tregtar, por gjithashtu paralajmërojnë për pasiguri të vazhdueshme përsa kohë që procesi i apelimit nuk është përmbyllur.

Në një editorial të FT, vendimi cilësohet si një “moment kthesë”, që i jep frymë mbështetësve të një rendi tregtar të bazuar në rregulla dhe që i jep një mesazh të qartë partnerëve tregtarë të SHBA-së — se tarifat e papritura dhe të njëanshme mund të jenë të përkohshme, por jo të qëndrueshme nëse nuk gëzojnë bazë ligjore solide.

Në planin politik, vendimi është parë si një sfidë ndaj qasjes së njëanshme dhe proteksioniste të Trump, i cili gjatë presidencës së tij përdori instrumentet ekzekutive për të vendosur barriera të reja tregtare ndaj Kinës, Bashkimit Evropian dhe vendeve të tjera. Administrata aktuale Biden nuk e ka shfuqizuar tërësisht këto tarifa, por vendimi i fundit pritet të forcojë thirrjet nga ana e komunitetit të biznesit për t’i rishikuar ato në mënyrë më gjithëpërfshirëse.

Administrata e Donald Trump ka fituar apelimin e parë kundër ngrirjes së tarifave doganore të vendosura nga dy gjykata amerikane, njëra prej të cilave ajo e Tregtisë Ndërkombëtare.

Një gjykatë federale e Apelit rrëzoi urdhrin e parë mbi politikën tregtare të Shtëpisë së Bardhë, të dhënë nga Gjykata e Tregtisë Ndërkombëtare në New York, ndalesë që shkaktoi reagimin e ashpër të administratës, duke e cilësuar si një grusht shteti nga gjyqtarët.

Gjykata e Apelit rivendosi përkohësisht tarifat doganore, një ditë pasi gjykata tregtare amerikane deklaroi se Trump kishte tejkaluar autoritetin e tij në vendosjen e detyrimeve dhe urdhëroi bllokimin e menjëhershëm të tyre. 

Administrata e Trump kishte kërcënuar se do të apelonte në Gjykatën Supreme nëse ajo e Apelit nuk e pranonte kërkesën e saj për të bllokuar vendimin për tarifat.

Pas vendimit të gjykatës së Tregtisë, një tjetër gjykatë vendosi bllokimin e shumicës së tarifave të Trump, duke thënë se presidenti amerikan nuk mund të pretendojë autoritet të njëanshëm për t’i imponuar ato duke shpallur gjendje emergjente që lidhen me deficitet tregtare dhe trafikimin e fentanilit, opioidit që shkakton dhjetëra mijëra vdekje çdo vit vetëm në Shtetet e Bashkuara.

Vetë presidenti amerikan reagoi ashpër për vendimin e së mërkurës nga gjykata e tregtisë, duke e cilësuar si politik dhe të tmerrshëm. Ai shkruante se shpresonte që Gjykata Supreme e SHBA-së "do ta përmbyste këtë vendim të tmerrshëm dhe kërcënues për vendin" të gjykatës tregtare, duke e cilësuar si antiamerikane.

“Vendimi i tmerrshëm thotë se duhet të kisha marrë miratimin e Kongresit për tarifat”, sulmoi Trump përmes Truth Social, duke shtuar se nëse vendimi i gjykatës së tregtisë do të ishte mbështetur, do të ndikonte në presidencë.

"Me fjalë të tjera, qindra politikanë do të duhej të mblidheshin në Uashington për javë të tëra, ose edhe muaj, duke u përpjekur të arrinin në një përfundim se sa duhet t'u faturojnë vendeve të tjera që na trajtojnë padrejtësisht. Nëse ky vendim do të ishte mbështetur, do ta kishte shkatërruar plotësisht pushtetin presidencial: presidenca nuk do të kishte qenë kurrë më e njëjta!

Me këtë vendim, vendi ynë do të kishte humbur triliona dollarë, para që do ta bënin Amerikën përsëri të madhe. Presidenti i Shteteve të Bashkuara duhet të ketë të drejtën të mbrojë Amerikën nga ata që po shkaktojnë dëme ekonomike dhe financiare", tha Trump. /Shqiptarja

Më të lexuarat