Shkelja e hapësirës ajrore nga Rusia, BE ngre alarmin: Kërcënim serioz për sigurinë
Rritja e dronëve, bllokimet e sistemeve të avionëve dhe ndërhyrjet e MiG-ve rusë po shtojnë shqetësimet për sigurinë e trafikut ajror në BE.
Rritja e incidenteve dhe alarmi evropian
Prania në rritje e dronëve në disa aeroporte, bllokimi i sistemeve të kontrollit të avionëve dhe ndërhyrjet e shpeshta të avionëve MiG rusë mbi hapësirën ajrore të BE-së po ngrejnë shqetësime serioze për sigurinë e fluturimeve civile. Sipas analizave të NATO-s dhe agjencive të inteligjencës, probabiliteti i një incidenti ajror civil nuk mund të përjashtohet më. Edhe pse avionët civilë nuk janë bërë objektiva ushtarake, ata mbeten potencialisht të ekspozuar ndaj ngjarjeve të paparashikuara.
Takime të nivelit të lartë dhe masa parandaluese
Kërcënimi i dronëve është theksuar veçanërisht në Danimarkë, ndërsa Lituania tashmë ka përdorur fuqinë ligjore për të rrëzuar mjete ajrore pa pilot. Për këtë arsye, agjencitë evropiane të inteligjencës zhvilluan një takim urgjent për të analizuar rreziqet në aeroportet kryesore të BE-së. Diskutimet u fokusuan jo vetëm te siguria e avionëve, por edhe te ndikimi i sulmeve kibernetike dhe dronëve në vonesat dhe anulimet e fluturimeve, që po dëmtojnë besueshmërinë e rrjeteve ajrore.
Incidente në rritje dhe precedentë historikë
Në vitin 2024 në Norvegji u regjistruan 503 fluturime të paautorizuara dronësh, 58 më shumë se një vit më parë dhe 369 më shumë se në vitin 2022. Pas një incidenti të ngjashëm, Polonia mbylli përkohësisht hapësirën ajrore pranë kufirit me Ukrainën dhe Bjellorusinë. Ky skenar rikujton raste të ngjashme në kohë tensioni të lartë, në Azi dhe në Evropë.
Aktivizimi i misionit të NATO-s
Misioni i Policisë Ajrore të NATO-s, i krijuar në vitin 2004 për të mbrojtur hapësirën ajrore civile, është intensifikuar ndjeshëm. Në fillim ndërhyrjet ndodhnin çdo dy javë, por pas pushtimit të Krimesë dhe sidomos pas agresionit ndaj Ukrainës, alarmet janë rritur deri në tre herë në javë.
Problemet e navigimit satelitor
Një tjetër sfidë për trafikun ajror janë ndërhyrjet në sistemin GPS. Në Baltik, në jug të Finlandës dhe përgjatë bregdetit suedez, pilotët raportojnë boshllëqe në sinjal, duke i detyruar të përdorin metoda të vjetra navigimi, më të ngadalta dhe më të rrezikshme, sidomos në mot të keq. Burimi i këtyre ndërhyrjeve i atribuohet pajisjeve ushtarake ruse të bazuara në tokë, në anije ose në avionë të specializuar.
Bashkëpunimi i vendeve të BE-së dhe NATO-s
Për shkak të rrezikut në rritje, disa vende të BE-së dhe NATO-s po shqyrtojnë ngritjen e një muri mbrojtës kundër dronëve. Në takimin e sotëm marrin pjesë përfaqësues nga Danimarka, Finlanda, Estonia, Lituania, Letonia, Rumania, Polonia, Sllovakia dhe Ukraina, si dhe ndoshta Hungaria. Një zyrtar i lartë i NATO-s do të marrë pjesë për të siguruar që diskutimet të mbeten të klasifikuara, duke dhënë një mesazh të qartë ndaj vendeve që mbajnë marrëdhënie të afërta me Moskën. /Shqiptarja.com
