Bankat, të shqetësuara për goditjet nga jashtë dhe për zhvillimet në tregun e pronave
Sektori bankar në Shqipëri rrit shqetësimet për rreziqet sistemike, me fokus tek goditjet nga jashtë dhe zhvillimet në tregun e pasurive të paluajtshme.
Rritja e perceptimit të rreziqeve sistemike
Rezultatet e vrojtimit mbi perceptimin e rreziqeve sistemike në vend nga sektori bankar për gjysmën e parë të këtij viti tregojnë një prirje në rritje të rreziqeve makroekonomike, si të jashtme ashtu edhe të brendshme. Ndërkohë, vlerësimi për rreziqet e tregut ka qenë në rënie.
Bankat kanë klasifikuar “rrezikun e goditjeve nga jashtë” dhe “përkeqësimin e ekonomisë në vend” si dy kërcënimet kryesore. Vlerësimi për goditjet e jashtme rezulton më i lartë se në periudhat e mëparshme.
Ndikimi i zhvillimeve ndërkombëtare
Luhatjet ekonomike globale, përshkallëzimi i proteksionizmit tregtar mes SHBA-së dhe partnerëve kryesorë, rritja e tarifave të importit, luhatjet në tregjet financiare dhe tensionet gjeopolitike (konflikti në Rripin e Gazës, përplasjet mes Izraelit dhe Iranit, lufta në Ukrainë), kanë rritur ndjeshëm shqetësimin e bankave. Këto faktorë po perceptohen si rreziku sistemik më i rëndësishëm i periudhës.
Tregu i pasurive të paluajtshme
Në aspektin e zhvillimeve të brendshme, luhatjet e tregut të pasurive të paluajtshme mbeten në fokus. Rritja e vazhdueshme e çmimeve ka shtuar pasigurinë e bankave mbi ecurinë e ardhshme të këtij tregu, duke marrë parasysh ekspozimin e lartë të portofolit të kredive ndaj sektorit.
Ky shqetësim është reflektuar në rritjen e vlerësimit të rrezikut të pasurive të paluajtshme gjatë periudhës së vrojtuar.
Rreziku kibernetik dhe dixhitalizimi
Sulmet kibernetike vijojnë të jenë pjesë e listës së rreziqeve më të rëndësishme, edhe pse vlerësimi i tyre ka mbetur i pandryshuar. Rritja e dixhitalizimit të aktivitetit bankar ka rritur ekspozimin ndaj këtyre sulmeve, të cilat herë pas here kanë penguar funksionimin normal të shërbimeve.
Megjithatë, ndërgjegjësimi i sektorit për këtë kërcënim është rritur ndjeshëm dhe shumica e bankave raportojnë se kanë ndërmarrë masa konkrete për forcimin e sigurisë kibernetike.
Rreziqet e tregut dhe besimi në stabilitet
Ndërkohë, perceptimi mbi rreziqe të tjera të tregut, si luhatja e kursit të këmbimit, ndryshimi i normave të interesit apo mungesa e likuiditetit, ka mbetur në nivele të ulëta ose në rënie.
Në përgjithësi, bankat e konsiderojnë të ulët mundësinë që rreziqet e mësipërme të materializohen në afat të shkurtër (deri në një vit) apo afatmesëm (1-3 vjet).
Pavarësisht sfidave, gjendja financiare e shëndetshme e sektorit bankar dhe niveli i lartë i likuiditetit kanë mbajtur të pandryshuar besimin e bankave mbi qëndrueshmërinë e sistemit financiar në të ardhmen. /Monitor(https://monitor.al/bankat-te-shqetesuara-per-goditjet-nga-jashte-dhe-per-zhvillimet-ne-tregun-e-pronave/)
