Pa qeveri dhe pa buxhet, Kosova drejt krizës ekonomike
Albin Kurti, kryeministër në detyrë dhe i mandatuar për të formuar Qeverinë e re, nuk arriti të sigurojë 61 votat e nevojshme në Kuvendin e Kosovës për nisjen e mandatit të dytë.
Kuvendi refuzon kabinetin e ri
Gjatë seancës së 26 tetorit, vetëm 56 deputetë votuan pro qeverisë së propozuar nga Kurti, 48 ishin kundër dhe katër abstenuan, duke çuar në dështimin e formimit të ekzekutivit të ri. Sipas Kushtetutës, tani i takon presidentes Vjosa Osmani të vendosë për hapat e mëtejshëm — qoftë për emërimin e një mandatarit të dytë, qoftë për shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme, të cilat duhet të mbahen brenda 40 ditëve nga shpallja.
Kriza institucionale dhe pasojat ekonomike
Njohësi i çështjeve ekonomike, Safet Gërxhaliu, paralajmëroi se bllokimi institucional do të ketë efekte të menjëhershme mbi ekonominë e Kosovës. Sipas tij, më shumë se 36 agjenci shtetërore janë aktualisht pa udhëheqje të plotë, ndërsa mungesa e dëgjimeve buxhetore rrezikon miratimin e buxhetit për vitin 2026.
“Nëse situata vazhdon, Kosova do të humbasë qindra milionë euro nga fondet e BE-së dhe programet IPA,” tha Gërxhaliu, duke kujtuar se rreth 600 milionë euro projekte të BE-së janë pezulluar për shkak të krizës politike dhe sanksioneve të përkohshme nga Brukseli.
Reagime politike dhe sindikale
Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) e quajti situatën “zhgënjyese”, duke theksuar se dështimi për formimin e qeverisë pasqyron mungesën e dialogut politik dhe bllokimin institucional. “Në këto kushte, zgjedhjet e parakohshme janë zgjidhja më e qëndrueshme për të rikthyer normalitetin demokratik,” deklaroi KDI.
Ndërkohë, Sindikata e Punëtorëve të Radiotelevizionit të Kosovës paralajmëroi pasoja të menjëhershme nëse buxheti nuk miratohet, duke kujtuar rastin e gushtit, kur punonjësit mbetën pa paga për shkak të mungesës së fondeve. “Paga është e drejtë ligjore dhe kërkesë legjitime për punën e kryer,” theksoi sindikata, duke kërkuar ndërhyrje urgjente të Kuvendit.
Rreziku i krizës buxhetore
Ish-ministri i Financave, Haki Shatri, paralajmëroi se nëse ligji për buxhetin nuk miratohet deri më 1 janar, Kosova nuk do të ketë mundësi të kryejë pagesa nga buxheti i shtetit. “Shteti mund të paguajë pagat deri në mars, por pa buxhet të miratuar, asnjë shpenzim tjetër nuk mund të realizohet,” deklaroi ai, duke paralajmëruar “krizën më të thellë financiare që nga paslufta”.
Zgjedhjet, opsioni më i mundshëm
Pasi dështoi votimi për kabinetin e ri, kreu i PDK-së, Memli Krasniqi, i kërkoi presidentes Osmani shpalljen e menjëhershme të zgjedhjeve. Nëse kjo ndodh, qytetarët e Kosovës pritet të kthehen në kutitë e votimit brenda më pak se gjashtë javësh, ndërsa Qeveria në detyrë do të vazhdojë funksionimin deri në formimin e kabinetit të ri.
