Leku mbetet i fortë, por ngadalëson ritmin e forcimit ndaj euros në 3-mujorin e tretë
Monedha vendase ka ruajtur vlerën e lartë gjatë tremujorit të tretë, ndërsa ritmi i mbiçmimit është zbutur ndjeshëm krahasuar me vitet e kaluara.
Leku vijon të qëndrojë në territor të fortë edhe gjatë tremujorit të tretë të vitit 2025, duke arritur një kurs mesatar prej 97.1 lekësh për euro në shtator, nga 98.1 lekë në qershor. Megjithëse tendenca e forcimit mbetet aktive, ritmi i saj është dukshëm më i moderuar se më parë. Në terma vjetorë, leku është mbiçmuar me rreth 2.5 për qind ndaj euros, ndërsa gjatë javëve të para të tetorit kursi ka qëndruar rreth 96.7 lekë, pa luhatje të forta dhe pa sinjale për presione të pazakonta në treg.
Shkaqet e stabilitetit të monedhës
Sipas Bankës së Shqipërisë, stabiliteti i lekut shpjegohet me ofertën e lartë valutore që hyn në ekonomi përmes tregtisë, shërbimeve dhe investimeve të huaja direkte. Për gjysmën e parë të vitit, deficiti i llogarisë korrente ishte vetëm 4.3 për qind e PBB-së, ndërsa investimet e huaja hyrëse mbuluan 135 për qind të këtij deficiti. Kjo tregon një furnizim të bollshëm me valutë që mban presion mbi kursin e këmbimit. Po ashtu, tregtimet valutore janë zgjeruar me 24.4 për qind në tremujorin e tretë, duke reflektuar rritjen e kërkesës për shkëmbime monetare dhe aktivitet të qëndrueshëm tregtar.
Treg i qetë dhe ndërhyrje balancuese
Banka e Shqipërisë vlerëson se tregu valutor ka funksionuar në mënyrë të qëndrueshme, me luhatshmëri të ulët dhe spread-e të ngushta mes çmimeve të blerjes dhe shitjes së euros. Ndërhyrjet e bankës qendrore kanë qenë balancuese dhe synojnë shmangien e luhatjeve të forta, pa ndikuar trendin afatgjatë të kursit. Këto veprime kanë kontribuar në ruajtjen e besimit dhe parashikueshmërisë në treg, duke mbajtur një ambient financiar të qetë dhe të qëndrueshëm.
Dobësimi i dollarit dhe faktorët ndërkombëtarë
Dollari amerikan ka pësuar rënie ndaj lekut, duke zbritur në 82.7 lekë në shtator nga 85.1 në qershor – një zhvillim që lidhet kryesisht me dobësimin e tij në tregjet ndërkombëtare. Në tetor, USD/LEK është tregtuar rreth 83 lekë, rreth 8.2 për qind më poshtë se një vit më parë, si pasojë e pritjeve për një politikë më të butë monetare nga Rezerva Federale.
Një dinamikë më e balancuar në vijim
Ngadalësimi i forcimit të lekut lidhet edhe me normalizimin e flukseve të turizmit pas dy vitesh rritjeje të jashtëzakonshme dhe me një ekuilibër më të natyrshëm midis kërkesës dhe ofertës për valutë. Prurjet valutore mbeten të mëdha, por me ritme më të moderuara, ndërsa ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë kanë ndihmuar në shmangien e forcimeve të shpejta që mund të krijonin disbalanca në ekonomi. Institucioni parashikon që kursi i këmbimit të mbetet i fortë, por me një ecuri më të butë e të qëndrueshme, në përputhje me fundamentet ekonomike të vendit.
