Ngrohja globale do zhduke gjallesat ujore

Sipas një hulumtimi, një ndodhi e ngrohjes ekstreme globale që la gjallesat oqeanike të paafta për të marrë frymë, shkaktoi zhdukjen më të madhe në historinë e Tokës.  

Ngjarja e zhdukjes në fund të periudhës Permiane 252 milionë vjet më parë, zhduku 96 për qind të të gjitha specieve detare dhe 70 për qind të vertebrorëve të tokës. Shkencëtarët kanë lidhur atë që është bërë e njohur si "Dying Great" me një seri shpërthimesh masive vullkanike në Siberi që mbushën atmosferën me gaz serrë. 

Por pikërisht ajo që i bëri oqeanet kaq të papërshtatshëm për jetën ka mbetur një pyetje pa përgjigje deri tani. Toka mund të përballet me një fat të ngjashëm nëse parashikimet e ndryshimit të klimës në botën moderne do të rezultojnë të vërteta. Studimi i ri, i raportuar në revistën Science, sugjeron që kur temperatura të rritet, uji i ngrohtë nuk mund të mbajë oksigjen të mjaftueshëm për shumicën e krijesave detare për të mbijetuar. Nëse emetimet e gazrave serrë vazhdojnë të pakontrolluara, ngrohja e oqeanit mund të arrijë 20 përqind të nivelit të përjetuar në Permianin e vonshëm deri në vitin 2100, ata theksojnë. Deri në vitin 2300 mund të arrijë në mes 35 dhe 50 për qind të ekstremit të Dying Great.   

Hulumtuesi kryesor Justin Penn, një student i doktoraturës në Universitetin e Uashingtonit, tha: Ky studim thekson potencialin për një zhdukje masive që del nga një mekanizëm i ngjashëm nën ndryshimet klimatike antropogjene. Në një seri simulimesh kompjuterike, shkencëtarët rritën nivelin e gazeve serrë për t'iu përshtatur kushteve gjatë dukurisë së zhdukjes miliona vjet më parë, duke shkaktuar që temperatura në sipërfaqen e oqeanit të rritet me rreth 10C. Modeli shkaktoi ndryshime dramatike në oqeane, të cilat humbën rreth 80 përqind të oksigjenit të tyre. 'Shumë pak organizma detarë qëndruan në të njëjtat habitate në të cilat jetonin, ose u larguan ose u zhdukën për shkak të mungesës së oksigjenit, tha bashkëautori i studimit Dr Curtis Deutsch. 

Simulimi tregoi se speciet më të goditura ishin ato të gjetura larg nga tropikët dhe më të ndjeshëm ndaj humbjes së oksigjenit. Speciet tropikale që tashmë janë përshtatur me kushtet e ngrohta dhe të ulëta të oksigjenit ishin më të afta për të gjetur një shtëpi të re. Por nuk ekzistonte një rrugë e tillë e shpëtimit për ata të përshtatur për mjedise të ftohta dhe të pasura me oksigjen. 

Ekspertët e mëparshëm ishin të pavendosur nëse mungesa e oksigjenit, stresit të nxehtësisë, aciditetit të lartë ose kimikateve të helmimit e zhdukën jetën në oqeane në fund të periudhës Permiane."Kjo është hera e parë që ne kemi bërë një parashikim mekanik rreth asaj që ka shkaktuar zhdukjen që mund të testohet drejtpërdrejt me të dhënat fosile, e cila më pas na lejon të bëjmë parashikime për shkaqet e zhdukjes në të ardhmen", tha Penn.

Më të lexuarat