Prezantohet projektbuxheti, Malaj: Si do rriten pagat e pensionet në 2026

Ministri i Financave prezanton buxhetin 2026: rritje pensionesh, paga minimale 50 mijë lekë, investime 6.5% të PBB-së dhe deficit 2.3%.

Ministri i Financave, Petrit Malaj, deklaroi në Komisionin e Ekonomisë, Punësimit dhe Financave se projektligji i buxhetit 2026 synon rritjen e mirëqenies dhe mbrojtjes sociale, rritje të qëndrueshme ekonomike, konsolidim fiskal dhe përshpejtim të integrimit evropian; shpenzimet totale parashikohen 886.7 miliardë lekë duke mbajtur ekuilibrin mes disiplinës fiskale dhe mbështetjes së zhvillimit social e ekonomik, me theks te modernizimi i infrastrukturës, digjitalizimi dhe zhvillimi i kapitalit njerëzor përmes arsimit dhe punësimit cilësor.

Reforma e pensioneve dhe mbështetja për të moshuarit

Shtylla themelore është Reforma e Pensioneve që nis në 2026 dhe shtrihet deri në 2030; pas bonusit të fundvitit, nga janari 2026 zbatohet kompensim mujor për të gjithë pensionistët sipas kategorive: 1,800 lekë për pensionet urbane me vite të plota, 800 lekë për urbanet e pjesshme, 1,000 lekë për pensionet rurale (dalë para 31.12.2014), 700 lekë për pensionet familjare dhe 600 lekë për invaliditetin e punës.

Objektivi deri në 2030 është që mesatarja mujore të arrijë 40,000 lekë për pensionet urbane të plota (nga 27,350 lekë), 22,000 lekë për urbanet e pjesshme (nga 16,300 lekë), 18,000 lekë për rurale dhe familjare (nga rreth 11,400–11,300 lekë) dhe 30,000 lekë për invaliditetin (nga 24,300 lekë); efekti financiar në 2026 është rreth 10.4 miliardë lekë, duke arritur në rreth 52 miliardë lekë në fund të mandatit dhe rreth 1.7 miliardë euro për periudhën 2026–2030.

Paga minimale, indeksimi i pagave dhe shembuj sektorialë

Prej 1 janarit 2026 paga minimale për efekt kontributesh rritet në 50,000 lekë (përfitues rreth 307,850 të punësuar) me planifikim afatmesëm 60,000 lekë në 2028 dhe 70,000 lekë deri në fund të mandatit; futet indeksim periodik i pagave në administratë, me rritje të diferencuara për sektorët mbështetës.

Paga e një mësuesi 9-vjeçar rritet me 3,000 lekë (mesatarja bruto rreth 100,000 lekë), paga mesatare e mjekut të përgjithshëm arrin 143,446 lekë dhe e infermierit 92,526 lekë, ndërsa paga mesatare bruto në administratën publike shkon rreth 112,000 lekë; kostoja totale e ndërhyrjeve në paga, përfshirë indeksimin dhe pagën minimale, vlerësohet rreth 10 miliardë lekë dhe prek mbi 144 mijë punonjës të administratës qendrore e vendore.

Të ardhurat, politika fiskale dhe konsolidimi

Të ardhurat buxhetore 2026 parashikohen 823.1 miliardë lekë (29.6% e PBB), rreth 52.9 miliardë lekë më shumë se plani i rishikuar 2025; rritja mbështetet te politikat e reja (rreth 13.6 miliardë lekë), rritja ekonomike (20.9 miliardë lekë) dhe masat e Strategjisë Afatmesme të të Ardhurave (12.3 miliardë lekë).

Paketa fiskale 2026 nuk rrit normat tatimore, por sjell nisma lehtësuese si kompensimi i TVSH-së për fermerët me normë 10% (rreth 1.5 miliardë lekë në duart e fermerëve), rivlerësimi i pasurive të paluajtshme me normë 5% përgjatë 2026 dhe “Paqja Fiskale”; deficiti buxhetor 2026 parashikohet 2.3% e PBB-së, balancë primare neutrale dhe borxhi publik në 53.6% të PBB-së, me respektim rigoroz të kufirit të pagesave PPP (rreth 1.7% e të ardhurave tatimore në 2026).

Rritja ekonomike, tregu i punës dhe stabiliteti makro

Rritja ekonomike 2025 parashikohet 3.9% dhe mesatarisht 4% në 2026–2028; papunësia ra në nivel historik 8.5% në T2 2025, pjesëmarrja në forcat e punës 75.7% dhe punësimi 68.5%; inflacioni mesatar 2024 zbriti në 2.2% dhe qëndroi në të njëjtin nivel në 9-mujorin 2025; deficiti i llogarisë korrente ra në -2.4% të PBB në 2024 (nga -9.2% në 2013), IHD-të u rritën 7% në 2024 dhe vijuan në H1 2025, ndërsa rezervat valutore në qershor 2025 arritën rreth 6.7 miliardë euro (7.3 muaj importe); vlerësimet “të qëndrueshme” të S&P dhe Moody’s u rikonfirmuan.

Shpenzimet, investimet dhe prioritetet sektoriale

Shpenzimet publike 2026 janë 886.8 miliardë lekë (31.9% e PBB), rreth 55 miliardë lekë më shumë se 2025; investimet publike planifikohen 179.6 miliardë lekë (6.5% e PBB) me 6.8 miliardë lekë financime të pritshme nga Plani i Rritjes me BE dhe 5 miliardë lekë fond i Rindërtimit; prioritet mbeten projektet në vijim dhe infrastruktura, digjitalizimi e energjitë e rinovueshme; për infrastrukturë dhe energji parashikohen 78.3 miliardë lekë, duke përfshirë mirëmbajtjen e 3,522 km rrugë, aksin Elbasan–Lekaj, zgjerimin Tiranë–Durrës, Berat–Ballaban, Elbasan–Qafë Thanë, bypass Sarandë e Ksamil, Kashar–Nyja Vaqarr, Rikonstruksion Kombinat–Ndroq–Plepa; hekurudha Durrës–Tiranë dhe Tiranë–Rinas, si dhe rehabilitimi Vorë–Hani i Hotit dhe Durrës–Rrogozhinë; ujësjellës-kanalizime 11.8 miliardë lekë dhe 14.75 miliardë lekë për Portin e ri të Durrësit (Porto Romano).

Arsimi, shëndetësia dhe mbrojtja sociale

Arsimi 89.8 miliardë lekë (3.2% e PBB) me tekste falas deri në klasën e nëntë, mbështetje për nxënës në nevojë, bursa e kuota ushqimore, transport falas dhe projektet “after school”; shëndetësia 81.2 miliardë lekë (2.9% e PBB), me indeksim pagash, njehsim vjetërsie për mjekë e infermierë, rritje 1.5 miliardë lekë për barnat onkologjike, rimbursime për rreth 400 mijë pacientë, zgjerim paketash spitalore dhe investime në spitale; mbrojtja sociale 257.3 miliardë lekë (9.2% e PBB) me programe për ndihmën ekonomike, aftësinë e kufizuar, gratë me tre+ fëmijë, strehimin social, skemat mbështetëse të pensioneve dhe “Bonusi i Bebes”.

Bujqësia, digjitali, mbrojtja dhe rendi

Bujqësia 16.3 miliardë lekë, me skemën kombëtare të fermerëve dhe naftën me total 5.14 miliardë lekë (rreth +700 milionë lekë ndaj 2025), kompensim TVSH rreth 1.5 miliardë lekë dhe Garanci Sovrane 3 miliardë lekë; digjitalizimi 18.9 miliardë lekë ku 10.2 miliardë për mirëmbajtje, licenca dhe siguri kibernetike, si dhe 7.3 miliardë për projekte infrastrukturore; mbrojtja 58.9 miliardë lekë në 2026 (rreth 2.12% e PBB) në linjë me angazhimet e NATO-s, me rritje të mëtejshme në 2028 dhe 2035; drejtësia dhe rendi 59.4 miliardë lekë (2.1% e PBB) për funksionimin e institucioneve dhe përmirësime infrastrukturore të sistemit penitenciar.

Pushteti vendor dhe transfertat

Shpenzimet e buxhetit vendor 2026 parashikohen 97.7 miliardë lekë (3.52% e PBB) me rritje 9% ndaj 2025; transfertat qendrore në total arrijnë 47.3 miliardë lekë, përfshirë transfertën e pakushtëzuar 27.8 miliardë lekë (+6% ndaj 2025), 13.8 miliardë lekë për funksione të reja, 200 milionë grant performance dhe 5.5 miliardë lekë transfertë sektoriale për rritjen e pagave.

Burimi: Monitor

Më të lexuarat